Verhalen verweven in multifunctioneel museumfort
Voor de gemeente Utrecht ontwierpen we in Leidsche Rijn het gebouw van Castellum Hoge Woerd: een cultureel theaterpodium voor de wijk, geïntegreerd met een multifunctioneel museum rondom de unieke archeologische vondsten die gedaan zijn bij de aanleg van Leidsche Reijn. Het ontwerp, een hedendaagse interpretatie van een romeins fort, herbergt naast het theater en het museum een grote diversiteit aan functies. Het complex is zo ontworpen dat het ontwikkeld kon worden op archeologisch monumentale grond.
Diversiteit aan dwarsverbanden
Castellum Hoge Woerd integreert twee belangrijke culturele functies: een theaterzaal voor dans, cabaret en muziek voor de 90.000 bewoners van Leidsche Rijn en een archeologisch museum met landelijke allure. Verder herbergt het gebouw een evenemententerrein voor buitenvoorstellingen, kantoren, horeca, en een natuur-educatief centrum met stallen en dierenverblijven. In het gebouw, in het interieur en in de tentoonstellingsopzet zijn de diverse identiteiten en functies steeds vanzelfsprekend met elkaar verbonden, binnen een gebouw met een heldere eenheid. Zo worden ruimtelijk, visueel en educatief steeds dwarsverbanden gelegd tussen verleden, heden en toekomst, cultuur en natuur, gebruikers en bezoekers.
Romeins fort ontsloten
Het complex is ontworpen als een hedendaagse herinterpretatie van een Romeins fort (‘castellum’). De gesloten vorm van het fort hebben we doorbroken door middel van een uitnodigend paviljoen dat de bezoeker van buitenaf een kijkje in het complex biedt. Met het paviljoen geven alle gebruikers hun visitekaartje af aan de buitenwereld – met de gebruikers hebben we in een hecht, gestroomlijnd proces samengewerkt aan inhoud en uitstraling van het paviljoen.
Zorgvuldig bouwen op monumentale grond
In samenwerking met de archeologische dienst van de gemeente Utrecht en de Rijksdienst Monumentenzorg is besloten het bouwverbod op archeologische grond voor dit project te versoepelen. In nauwe samenwerking met adviseurs en archeologen is een pakket aan voorzorgsmaatregelen en ontwerpuitgangspunten ontwikkeld voor het slim realiseren van het gebouwd programma. Zo heeft het gebouw een hybride fundering: de wallen van het fort en het paviljoen zijn op zand gefundeerd; het theater op de verdieping heeft een eigen paalfundering die geheel losstaat van het paviljoen.
Verweven verhalen van landschap tot interieur
De omloop op de omwalling biedt uitzicht op zowel de omgeving als het Romeinse landschap van vroeger. Een tweedeomloop, door de omwalling, voert langs de lesruimtes, expositieruimtes en dierenverblijven. De oude Romeinse grens (de Limes), Romeinse wegen en de vroegere loop van de Rijn zijn herkenbaar gemaakt in het landschap. Het entreeplein is onderdeel van de structuur van tuinen met bijgebouwen rondom het Castellum en wordt gebruikt voor bijzondere evenementen. In het hart van het gebouw is de Romeinse rivierpraam centraal tentoongesteld op een golvende rivier van glas. Vanuit deze ruimte voert een hellingbaan naar het theater en de expositieruimte boven. Zo zijn in het gebouw, het landschap, het interieur en de tentoonstelling zijn alle verhaallijnen van heden en verleden integraal verweven.
Locatie
Utrecht, Leidsche Rijn/De Meern
Programma
Cultuur- en educatiecentrum
Opdrachtgever
Gemeente Utrecht
Periode
2010-2015
Omvang
5.000 m2
Status
Gerealiseerd
Team
Bijzonderheden/prijzen
Europese Architectenselectie
